Aukcja WCN 66e, czyli kosmiczna uczta na sudeckich szczytach.

Dawno nie pisałem nic o zakupach nowych monet i związanym z nimi udziałem w aukcjach monet organizowanych przez WCN. Tym razem mam świetny powód, ponieważ właśnie w poprzedni weekend odbyła się niezwykle interesująca aukcja stacjonarna-internetowa nr 66e. Co w niej takiego niezwykłego? Otóż po kilku miesiącach wyraźnej posuchy, jeśli chodzi o wystawiany do sprzedaży asortyment numizmatów (głównie dotyczy cotygodniowych aukcji internetowych), tym razem pokazało się w ofercie coś, na co serca amatorom mennictwa SAP zabiły nieco mocniej. Nie uprzedzając faktów napiszę tylko, że niesamowite wyniki osiągnięte na tej aukcji świadczą raczej o tym, że serca zabiły nie tylko „mocniej” a raczej było to prawdziwe „kołatanie komór”… a dodatkowo chyba nie tylko „amatorom”, ale pewnie i „zawodowym” wielbicielom monet Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie bez znaczenia jest również fakt, że jako „stały bywalec” z dużym wyprzedzeniem otrzymałem od organizatorów miłą przesyłkę zawierającą bezpłatny katalog. Nie zmienia to faktu, jak już kiedyś wcześniej napisałem, że nie zbieram papierowych wersji katalogów aukcyjnych, ale i tak pomimo tego, odebrałem ten fakt, jako zindywidualizowane podejście do klienta i zaproszenie do udziału, – z czego oczywiście skorzystałem i bez wahania zapisałem się do udziału w tym wydarzeniu.  Zapowiadało się, więc bardzo ciekawie.

Wróćmy na początek do oferty. Bogata oferta monet SAP, jakiej nie było w handlu od kilku miesięcy. Co ciekawe, bogata nie tylko po względem ilości monet ostatniego króla – tych było aż 120, co stanowiło około 14% (120/935) całego wystawionego asortymentu, ale także pod względem, jakości numizmatów oraz rodzajów monet. Otóż mieliśmy w tą sobotę unikalną możliwość zakupu wielu monet bardzo wysoko ocenionych, co do ich stanu zachowania. Dodatkowo nie były to w większości monety „grube” (jakże powszechne na aukcjach stacjonarnych) a raczej mniejsze nominały – monety zdawkowe, które dla mnie i pewnie wielu pozostałych amatorów tego okresu są najbardziej liczną, interesującą grupą zbiorów. Ja osobiście, jak zwykle nastawiony byłem wyłącznie na srebrne monety koronne, więc mój zakres zainteresowania ze 120 zmniejszył się już na wstępie do 46 obiektów. Trzeba przyznać, że to i tak nieźle vs poprzednie tego typu imprezy - miałem, więc sporo pracy i wiele zabawy podczas analizy poszczególnych monet. Flagowce oferty monet koronnych SAP to oczywiście bardzo ciekawe i rzadkie półtalary z 1767 i 1768 roku. Znając jednak realia, czyli w tym wypadku ich ceny szacunkowe vs mój budżet, oceniłem je od razu na wstępie, jako „po za zasięgiem” i ograniczyłem się już tylko do podziwiania zdjęć J. Dalej było już lepiej, już na pierwszy rzut oka oceniłem, że mamy do czynienia z bardzo ciekawym zbiorem drobniejszych nominałów SAP. Moją szczególną uwagę zwróciły półzłotki, z których wiele było w ciekawych rocznikach, które na aukcjach pojawiają się stosunkowo rzadko a do tego okazy te były zastanawiająco „porządnych stanach”. Generalnie wyglądało to trochę jakby ktoś chciał skorzystać na mocnej popularności tego okresu wśród kolekcjonerów i wysprzedawał swoją kolekcję. Już wtedy wiedziałem, że sporo z nich będzie dla mnie interesujących i zapowiada się prawdziwa uczta dla amatorów tego okresu mennictwa J

Napiszę teraz po krótce jak wiele dań podczas tej „uczty” zdecydowałem się skosztować, do ilu z nich dopchałem się do stołu i ilu w efekcie spróbowałem oraz jak bardzo się przy tym najadłem (oraz czy mi się to nie odbiło czkawką J). Podczas wstępnego przeglądu aukcji, zwracam oczywiście największą uwagę na monety, które pasują do mojego zbioru a co za tym idzie, ich ewentualny zakup byłby jego uzupełnieniem. Postanowiłem sobie również, że już czas, abym już zaczął też trochę pomagać przypadkowi w pozyskiwaniu nieopisanych egzemplarzy, więc w kolejnym kroku przepatrzyłem je również pod względem ciekawych odmian i wariantów. Kiedy zakończyłem wstępną selekcje interesujących mnie monet, przeszedłem płynnie do kolejnego etapu, w którym oceniam subiektywnie stany zachowania monet i porównuje to z opisem aukcyjnym. Tu zatrzymam się chwilkę. Już podczas opisu ostatniej aukcji WCN nieśmiało zwróciłem uwagę, że ocena stanu zachowania monet zaproponowana przez aukcjonera, moim zdaniem nie zawsze pokrywa się ze standardem. W sumie nie jest to może nic dziwnego, w końcu takie jest prawo sprzedającego a po za tym, jak by każdy miał to samo zdanie, to życie byłoby nudne…, ale jednak w tym przypadku mamy do czynienia z aukcją internetową ze znacznie ograniczoną możliwością weryfikacji sprzedawanych monet w naturze. Nie ma, zatem nic niestosownego w tym, aby oczekiwać (a może i nawet wymagać) od sprzedawcy pewnego, wyższego niż w standardzie poziomu unifikacji ocen. Osobiście bardzo sobie cenię szczerość w handlu a pracując ponad 20 lat w tak zwanym „dziale sprzedaży” jestem chronicznie wyczulony na różne zagrywki w tym i na takie jak opisane. Jako świadomy klient lubię mieć komfort pewności i zanim zacznę cokolwiek bidować chciałbym mieć to wewnętrzne przekonanie, że opis monet w katalogu nie odbiega zbyt mocno od ich realnego wyglądu w rzeczywistości. Osobiście do ocen monet SAP preferuję skalę Edmunda Kopickiego wraz z uwagami i komentarzem Jerzego Chałupskiego. Wiedze teoretyczną czerpie z archiwalnego artykułu Pana Jerzego „Stany Zachowania Monet” dostępnego na portalu e-numizmatyka.pl pod tym LINKIEM 

Zacytujmy teraz autora z powyższego artykułu.

„Osobiście preferuję skalę zaproponowaną przez Edmunda Kopickiego w "Katalogu podstawowych typów monet i banknotów Polski oraz ziem historycznie z Polską związanych" Warszawa 1989, Tom IX, część 4 - "Kryteria i elementy klasyfikacji":

• 1 - sm - STAN MENNICZY - bez żadnych defektów, zarysowań i śladów czyszczenia.
• 2 - zn - ZNAKOMITY - bez żadnych defektów, zarysowań i śladów czyszczenia - dopuszczalne drobne uszkodzenia powstałe w mennicy na skutek normalnego postępowania z wybijanymi monetami i naturalna patyna; tło ze śladem połysku stempla.
• 3 - bp - BARDZO PIĘKNY - monety z obiegu z minimalnymi śladami zużycia, rysunek i napisy doskonale czytelne z ostrymi krawędziami, niedopuszczalne obicie obrzeża (rantu).
• 4 - p - PIĘKNY - widoczne dość znaczne ślady zużycia np. starte drobne szczegóły rysunku i legendy, ale rysunek rozróżnialny, a legendy w pełni czytelne.
• 5 - bd - BARDZO DOBRY - bardzo znaczne zużycie, ale kontury rysunku widoczne. Pojedyncze litery legendy i drobne detale rysunku nie zupełnie czytelne. Można określić monetę (nominał, data, mennica).
• 6 - d - DOBRY - część rysunku i legendy zupełnie wytarta. Można określić monetę (niektóre elementy tylko na podstawie znajomości literatury).
• 7 - z - ZŁY - na skutek wytarcia i innych uszkodzeń moneta nie daje się w pełni określić”

W grupie zaledwie kilkunastu monet, którymi byłem wstępnie zainteresowany, co najmniej kilka ocen wydaje się zawyżonych. Oczywiście nie widziałem tych monet na żywo i …nie mogę wykluczyć tego, że być może zyskują przy bliższym poznaniu J.  Weźmy pierwszą z brzegu monetę, którą byłem żywo zainteresowany. Pozycja 440, półzłotek z 1768 roku, na którego „poluje” już od dłuższego czasu. Jego stan zachowania w oczach specjalistów oceniony został na pełne II. Nawet z wielką tolerancją, jaką wobec swoich zakupów zwykle żywią przyszli posiadacze monety, nie oceniłbym jej tak wysoko. Moim zdaniem do stanu ZNAKOMITY naprawdę sporo jej brakuje, szczególnie, że gołym okiem widać wyraźne efekty obiegu, widoczne, jako znaczne przetarcia legendy otokowej na awersie, zanikająca interpunkcja na rewersie czy choćby zmęczone liternictwo. Jak dla mnie to maksymalnie dobra III. Przykładów moim zdaniem zawyżonej oceny podczas tej aukcji było nieco więcej i to patrząc tylko przez pryzmat kilkudziesięciu monet, które mnie szczególnie interesowały. Nie będę tu teraz wymieniał wszystkich przypadków, bo jak pisałem to moja subiektywna ocena i nie tego ma dotyczyć ten wpis. Chciałem tylko w tym miejscu zaapelować do szanownych organizatorów o zwrócenie na to większej uwagi. Co ważne jak się później okazało, nie miało to większego wpływu na popularność i ceny, jakie te „zawyżone” monety uzyskały. Zatem jak widać popyt na SAP jest tak duży, że przejdzie praktycznie wszystko, co się pojawi się na półce…coś jak rodem z PRL-u.

Jak w tych okolicznościach przyrody kupić coś po w miarę rozsądnej cenie? I to właśnie będzie temat dalszej części tego artykułu. Ale zanim do tego dojdę i pokarzę dane, które uzasadnią moją tezę o wyjątkowej popularności, jaką uzyskał okres SAP wśród kolekcjonerów monet, to winny jestem jeszcze kilka istotnych informacji, co do mojego udziału w tym wydarzeniu. Otóż ta aukcja zupełnie przypadkowo okazała się dla mnie wyjątkowa. Z powodów ode mnie niezależnych musiałem przesunąć o tydzień zaplanowany grubo wcześniej urlop i w efekcie wyszło mi tak niezręcznie, że na aukcyjną sobotę miałem zaplanowane całodniowe wyjście w góry. Jako „przewodnik wycieczki” nie wypadało mi (no i też sam tego nie chciałem) zmieniać wakacyjnych planów i podporządkowywać wszystko pod bycie online i udział w aukcji. Z drugiej strony wiedziałem, że jest możliwe by podczas wycieczki zorganizować to wszystko tak, aby około godziny 13 (tak szacowałem początek licytacji interesujących mnie monet SAP) zakotwiczyć gdzieś w schronisku na przerwie obiadowej i ogarnąć przy okazji swoje aukcje. W tym miejscu wypada mi się zatrzymać na chwile i bardzo mocno pochwalić Warszawskie Centrum Numizmatyczne za to, że jest otwarte na opinie swoich klientów. Może ktoś pamięta, jak opisując swój udział w poprzedniej aukcji WCN zgłosiłem nieśmiało postulat (w imieniu wszystkich amatorów mennictwa SAP) o podawanie do wiadomości jeszcze przed startem licytacji o której godzinie planowana jest tak zwana "przerwa obiadowa". Kto nie pamięta to przypomnę, że licytacje monet Stanisława Augusta wypadają najczęściej w połowie aukcji i nigdy wcześniej nie można było skutecznie zaplanować o której to mniej więcej to będzie i czy czasem tuż przed pierwszą licytacją SAP nie zostanie ogłoszona przerwa na lunch. Proszę teraz cofnąć się do pierwszego zdjęcia i spojrzeć na katalog aukcji 66e, informacja o planowanej przerwie została dodana na okładce. Sprawa wydawałoby się z pozoru banalna, ale z punktu widzenia klientów ważna. Jeszcze raz dziękuję i doceniam :-)

Po namyśle, wolałem się jednak zbytnio nie ograniczać i zdecydowałem, że podczas urlopu mam zarówno prawo jak i obowiązek dobrze i aktywnie wypocząć. W efekcie zdecydowałem się na skorzystania z opcji wcześniejszego złożenia limitów licytacyjnych na intersujące mnie monety. Limitów? – ja, który jak wiecie kocham licytacje i lubię czuć emocje związane nie tylko z pasja do monet, ale i z uczestnictwie w żywym spektaklu, jakim jest aukcja/konkurencja z innymi użytkownikami. Nigdy wcześniej tego nie robiłem, więc na początek zapoznałem się z regulaminem. Wyszło na to, że złożenie limitów jest funkcją banalnie prostą i w ramach przyznanego budżetu można sobie dowolnie szastać „wirtualnym szmalem”.  Pomyślałem sobie, że ważna może okazać się strategia ofert i wykorzystania budżetu. Trzeba być z jednej strony rozważnym i wziąć pod uwagę, że można „przez przypadek” wygrać wszystkie aukcje, na które złożyło się oferty, co z kolei przekłada się na to, że regulamin i honor nakazuje, aby te monety w terminie opłacić i odebrać. Z drugiej strony można śmiało zakładać, że statystycznie nieuzasadnione jest twierdzenie, że wygramy wszystkie aukcje, zatem wypadałoby się skoncentrować (budżetowo) na tych monetach, na których zależy nam najbardziej by poprawić swoje szanse na zwycięstwo. Po przemyśleniu tematu i ustaleniu tych wszystkich zmiennych złożyłem limity, czyli wcześniejsze maksymalne oferty aż na 16 monet, za niebagatelną jak na moje wcześniejsze zakupy kwotę. W tym kontekście bardzo ważne jest prawidłowe oszacowanie „ile realnie warta jest dana moneta” oraz „ile maksymalnie jestem w stanie zapłacić/przepłacić” by wygrać dana aukcję. Oczywiście będąc po za aukcją online nie ma się szans na reakcje w przypadku dużej popularności i przebicia oferty, więc trzeba to wszystko połączyć nie tracąc przy tym rozsądku w swoich ocenach. Tu pewnie każdy ma swoją strategię, ja tez swoją miałem, dobrze przeanalizowałem każdą z monet i postąpiłem zgodnie z tym, co podpowiadał mi rozum, wiedza oraz niemałe przecież już doświadczenie. O efektach mojej strategii napisze już za chwilę w dalszej części wpisu.

W sobotę obudziłem się rześki i wypoczęty, od rana byłem pełen optymistycznych myśli, co do moich przyszłych zakupów. Pogoda dopisała, a ja radosny i w dobrym humorze wyruszyłem na całodniową wędrówkę w góry. Spośród swoich wszystkich 16 ofert na 3 monety nastawiłem się szczególnie (zgodnie ze strategią) i znacznie przekroczyłem kwoty określone przez organizatorów, jako „cena szacunkowa”. Pomysł był taki, że tych trzech aukcji nie mogę przegrać. Najbardziej zależało mi na 6 groszówce z 1794 roku z błędem AGUTUS, która brakuje mi do kompletu zebrania wszystkich wariantów tego rocznika, pokazanym wyżej półzłotkiem z 1768 roku oraz na świetnie zachowanej 10 groszówce z 1793 roku. To były moje „konie”, na które postawiłem. Pozostałe 13 monet, na które złożyłem oferty wyceniłem również dosyć wysoko, ale operowałem kwotami dużo rozsądniej. Muszę tu przyznać, że podczas wycieczki czasami jednak uciekałem myślami do aukcji wyobrażając sobie i zakładając wewnętrznie różne scenariusze pod tytułem „ile monet uda mi się w efekcie wygrać”. Nawet byłem zadowolony z tego, że zrobiłem sobie taka miła odmianę/niespodziankę i wieczorem po kąpieli, przy piwku, odpalę sobie laptopa, i będę cieszył się jak dziecko z nowych zabawek. Po raz kolejny okazało się, że pasja kolekcjonerska jest bardzo silnym uczuciem, które uzależnia nie mniej niż wrodzony optymizm i też jest w stanie „góry przenosić”. I tak właśnie tego dnia śmigałem sobie po sudeckich szczytach jak nie przymierzając mega-pozytywna kozica. Wieczorem zgodnie z planem sprawdziłem efekty swoich ofert, które krótko charakteryzuje poniższa tabelka.

Jedno słowo – r o z c z a r o w a n i e L. Nie, nie jedno… były też drugie i kolejne słowa, jakie się cisnęły, cos typu – zaskoczenie, niedowierzanie i w efekcie złość. NIC NIE WYGRAŁEM i nie mam nowych trofeów do kolekcji. Po chwili przyszedł jednak czas na zimniejszą i spokojniejszą analizę. Na plus jednak zaliczam sobie niezrujnowany budżet oraz świadomość, że ceny, jakie zostały zapłacone (proszę doliczyć 12% opłaty aukcyjnej) są kosmiczne vs historia ofert podobnych egzemplarzy oraz moja subiektywna ocena ich wartości. Wracając do nomenklatury, w której aukcja miała być wielką ucztą, trzeba powiedzieć szczerze, że nie udało mi się w ogóle dopchać do suto zastawionego stołu i z imprezy wróciłem głodny i wkurzony J (vide mail poniżej).

Nic to, w każdym razie nie ma się, na co obrażać na rzeczywistość. Czasem to się zdarza i być może powtórzy się w tym przypadku, że te kosmicznie wylicytowane monety niebawem znajdą się w ponownym obiegu. Nie składam broni, poczekam na swoje okazje a jednocześnie nie mam zamiaru tracić realnej oceny sytuacji. Czego sobie jak i Wam życzę. Przy okazji informuję, że tytuł dzisiejszego wpisu jest zlepkiem słów-kluczy, jakich użyłem pisząc ten tekst. Tytuł może nie najlepszy, ale dość powiedzieć, że miałem fajniejszy pomysł, czyli „nie dla psa kiełbasa”, ale to zdradziłoby zbyt wiele już na wstępie. Dziękuje za doczytanie do końca i do zobaczenia za kilka dni J

We wpisie wykorzystałem zdjęcia z archiwum aukcji WCN 66e oraz artykuł Jerzego Chałupskiego "Stany Zachowania Monet" z portalu e-numizmatyka.pl.